Thám tử tư - nghề "chui" chân chính

[hoaidaode]

Những năm trở lại đây, những thuật ngữ như dịch vụ thám tử, công ty thám tử, … đã trở lên quen thuộc với nhiều người, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM, Hải Phòng, … và ở nhiều các thành phố tỉnh lỵ. Mặc dù chưa được cấp phép hoạt động nhưng các công ty thám tử vẫn mọc lên như nấm và đều giới thiệu là có khả năng cung cấp các gói dịch vụ thám tử một cách chuyên nghiệp, uy tín.
 
Nếu vào google gõ thử từ công ty thám tử, thuê thám tử, thám tử tư, … bạn sẽ nhận được rất nhiều kết quả. Truy cập vào 1 vài website, chúng ta có thể thấy các công ty này cung cấp nhiều loại dịch vụ khác nhau, tùy theo yêu cầu của khách hàng, trong đó không ít dịch vụ đang “lấn sân” cả hoạt động của CQĐT.
 
Thế mới thấy, pháp luật “chê” không điều chỉnh đến, nhưng thực tế lại đang có đất cho dịch vụ thám tử phát triển, thậm chí có người còn xem là “siêu” lợi nhuận, làm bao nhiêu, ăn bấy nhiêu vì không phải nộp thuế, phí như các hoạt động kinh doanh khác!
 
Pháp luật hiện hành quy định điều tra là thẩm quyền của cơ quan Nhà nước. Theo Luật Đầu tư, Nghị định số 108/2006/NĐ-CP và Nghị định số 52/2008/NĐ-CP được Chính phủ ban hành có quy định các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bảo vệ thuộc mọi thành phần kinh tế không được tiến hành điều tra, hoạt động thám tử tư dưới mọi hình thức, trực tiếp hoặc thông qua người khác xâm hại quyền tự do cá nhân của tổ chức, cá nhân… Thế nhưng, xuất phát từ nhu cầu của cuộc sống, những văn phòng thám tử vẫn mọc lên như nấm sau mưa và “sống khỏe”.
 
Dù chưa hề được cấp phép hoạt động, nhưng công ty thám tử nào cũng giới thiệu có khả năng cung cấp các dịch vụ thám tử một cách chuyên nghiệp, uy tín. Các dịch vụ được quảng bá khá đa dạng, theo từng lĩnh vực như trong hôn nhân gia đình (Cung cấp thông tin, chứng cứ vợ hoặc chồng có dấu hiệu ngoại tình; Thông tin về bạn tình, về vợ chồng sắp cưới, về người thân sống xa nhà có dấu hiệu tiêu cực; Tư vấn, quản lý, giám sát con cái, vị thành niên; Tìm kiếm và xác minh nhân thân, vị thành niên bỏ nhà đi …).
 
Trong lĩnh vực dân sự, các văn phòng thám tử cho biết có thể cung cấp thông tin, bằng chứng phục vụ hoạt động tố tụng dân sự; Thu thập cung cấp thông tin về hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; Thông tin về đối tượng lừa đảo, chiếm đoạt, đánh cắp tài sản; Thông tin về quyền kinh doanh, sở hữu tài sản, quyền sử dụng nhà đất; Truy tìm chủ nhân số điện thoại quấy rối, chủ nhân của những bức thư nặc danh…
 
Do là ngành nghề không được kinh doanh nên những công ty này cứ tự do hoạt động, không xin phép vì xin cũng chẳng ai cho, đồng nghĩa với không ai quản lý. Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng… là những đô thị lớn, có khối chuyện hỉ, nộ, ái, ố mà dân tình cần tìm hiểu nên dịch vụ thám tử tư ăn nên làm ra.
 
 
Giám đốc một Công ty thám tử ở Hà Nội cho biết, vì không được công nhận, không được đào tạo nên thám tử tư hoạt động theo kiểu mạnh ai nấy làm, chẳng theo một mô hình, phương thức cụ thể nào, mỗi nơi lại có một cách tuyển dụng khác nhau, đào tạo khác nhau nên chất lượng cũng luôn “khấp khểnh”, nhiều nơi không cần đến trình độ, bằng cấp mà ai cũng có thể trở thành thám tử nếu “kiên trì, chịu khó”.
 
Chính việc pháp luật “thờ ơ”, không theo kịp thực tế cuộc sống này đang khiến một hoạt động dịch vụ nhạy cảm tồn tại trên thực tế không được công nhận, quản lý, dẫn đến rất nhiều bất cập phát sinh. Trước hết, Nhà nước đang thất thu một khoản thuế, phí không nhỏ. Còn người dân – những người sử dụng dịch vụ thám tử cũng đang chấp nhận bỏ tiền mua dịch vụ “chui”, không biết nơi nào cung cấp dịch vụ đáng tin cậy, nơi nào không.
 
Và khi tranh chấp xảy ra, họ không được pháp luật bảo vệ vì chẳng có hợp đồng nào được ký giữa những công ty này với người sử dụng dịch vụ là “dịch vụ thám tử” cả, mà thường được “né” dưới dạng một hợp đồng dịch vụ chung chung nào đó. Trên thực tế, đã không ít người mất tiền mua “bực” vì nhiều thám tử tư cùng với việc theo dõi đối tượng theo yêu cầu của thân chủ, còn theo dõi chính thân chủ rồi cung cấp thông tin cho phía “bên kia” để ăn “hai mang”, sử dụng thông tin có được để tống tiền lại người yêu cầu cung cấp dịch vụ. Quan trọng hơn, thực tế cho thấy, không ít trường hợp, nhiều thám tử tư đã đi quá giới hạn cho phép, lấn sân hoạt động điều tra, thậm chí là vi phạm pháp luật…
 
Ở nhiều nước trên thế giới, nghề thám tử được công nhận, có quy định và điều kiện hành nghề như các ngành nghề bình thường khác. Tuy nhiên, ở Việt Nam, đây là một điều quá xa vời mặc dù đây là một dịch vụ được khá nhiều người tin dùng.